1- EL HİJYENİ TANIMI VE KAPSAMI
Dünya Sağlık Örgütü El Hijyeni Tanımı: Herhangi bir el temizliği eylemi için kullanılan genel bir tanımdır.
El Hijyeni: El yıkama, antiseptikle el yıkama, antiseptikle el ovalama veya cerrahi el antisepsisini kapsayan genel bir tanımdır.
Antiseptikelyıkama:Ellerinsuvesabunveyaantiseptikbirajaniçerendiğerdeterjanlarileyıkanması.
Antiseptik el ovma (veya el ovma): Dışardan su kullanımı veya durulama, ya da havlu veyabaşka araçlar ile kurulamaya ihtiyaç duyulmadan mikroorganizmaların çoğalmasını azaltmakveyayavaşlatmakiçin antiseptik bir elovucunun uygulanması.
Elantisepsi/dekontaminasyon/bakterilerdenarındırma:Antiseptikelovucuuygulanmasıveyaantiseptikelyıkanmasıyoluylamikroorganizmalarınçoğalmasınınazaltılmasıyadayavaşlatılması.
Elbakımı:Deriiritasyonuriskiniazaltmakiçinyapılaneylemler.
Elyıkama:Düzveyaantimiktobiyalsabunvesuileellerinyıkanması.
El temizleme: Fiziksel ya damekanik olarak elleri kirden, organik materyallerden veyamikroorganizmalardanarındırmaamacıylael hijyenininsağlanması.
Eldezenfeksiyonu:Dünyanınbazıyerlerindeyaygınolarakkullanılanbirterimolupantiseptik el yıkama, antiseptik el ovma, el antisepsi/dekontaminasyon/bakterilerden arındırma,antimokrobiyal sabun ve suyla el yıkama, hijyenik el antisepsi veya hijyenik el ovma içinkullanılır. Dezenfeksiyon genel olarak cansız yüzeyler için kullanılır, fakat el dezenfeksiyonu,bukılavuzdaolmamakla birliktesıksıkliteratürdekielantisepsileriileaynıanlamdakullanılır.
Hijyenikelantisepsisi:Kalıcıderiflorasınıetkilemedengeçicimikrobiyalfloranınuzaklaştırılmasıiçinellerinantiseptikbirelovucuveyaantiseptikelyıkamayöntemiilearıtılması.
Hijyenikelovma:Kalıcıderiflorasınıetkilemedengeçicimikrobiyalfloranınuzaklaştırılmasıiçinellerinantiseptikbirelovucuilearıtılması.Bupreparatlargenişspektrumluolup hızlı etki ederler vekalıcı etkigerekli değildir.
Hijyenikelyıkama:Kalıcıderiflorasınıetkilemedengeçicimikrobiyalfloranınuzaklaştırılmasıiçinellerinantiseptikelyıkamayöntemiilearıtılması.Genişspektrumluolmasınarağmen genellikledahaazetkilidir vehijyenik elovucudan dahayavaşetki eder.
Cerrahi el antisepsisi/cerrahi el hazırlığı: Ameliyat ekibi tarafından ameliyat öncesindegeçici florayı yok etmek ve kalıcı deri florasını azaltmak için uygulanan antiseptik el yıkamaveya antiseptik el ovma yöntemi. Bu antiseptikler genellikle kalıcı antimiktobiyal aktiviteyesahiptirler. Cerrahi el fırçalama/cerrahi öncesi el fırçalama terimi antimikrobiyal sabun ve suile ellerin ameliyata hazırlanması anlamına gelir. Cerrahi el ovma ise susuz, alkol bazlı bir elovucuilecerrahi el hazırlığı anlamına gelir.
2-EL HİJYENİNİN KURUMUMUZ İÇİN ÖNEMİ
Usulüneuygunelyıkamahastaneenfeksiyonlarınınönlenmesindeenbasityöntemdir.
Yetersizelhijyeni,gelişmişvegelişmekteolanülkelerdehalenyaygınolarakgörülenhastaneenfeksiyonlarınanedenolanbaşlıcaetmenlerarasındayeralmaktadır.Yüksekmorbidite,
mortalite ve tedavi maliyetine neden olan bu enfeksiyonlardan korunmaya yönelik tedbirlerinbaşında,yeterli el hijyeninin sağlanması gelir.
Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar hasta güvenliğiyle ilgili önemli sorunlardan birisidir.Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar; hastanede uzamış yatışa, hastalarda uzun süre normalyaşamdanuzakkalmaya,mikroorganizmalardaantimikrobiyaldirencindeartışa,artmışmaliyete ve ölüme sebep olmaktadır. Bu tür enfeksiyonların önlenmesi kurumumuzun öncelikliamacıdır.
Elhijyenisağlıkhizmetiyleilişkilienfeksiyonlarınveantimikrobiyalleredirençlipatojenlerin yayılımının önlenmesinde en önemli ve en basit enfeksiyon kontrol önlemidir.Yapılan araştırmalardael hijyeninin Sağlık hizmetiyle ilişkilienfeksiyonların oranlarını vedirençlipatojenlerin bulaşını azaltmadakietkisigösterilmiştir.
3-EL HİJYENİ İLE İLGİLİ HASTANE HEDEFLERİMİZ
Hastaneenfeksiyonlarındankorunmakiçinelhijyeninin5endikasyonilkesinegöreyapılması amaçlanmaktadır. 5 endikasyon; hasta temas öncesi, hasta temas sonrası, aseptikişlemlerdenönce,vücutsıvılarıylatemassonrasıvehastaçevresiyletemassonrasınıkapsamaktadır.
4-EL HİJYENİ İLE İLGİLİ TEMEL SORUMLULUKLARIMIZ
YÖNETİCİLERİMİZİN SORUMLULUKLARI:
El hijyeni sağlamak için malzemelerin sağlanması,
El hijyeni uygulamaları için gerekli fiziksel koşulları sağlama,
İlgili komite ve çalışan geri dönüşlerinde istenilen düzeltici / önleyici faaliyetlerde yönetime düşen sorumlulukları ile ilgili yönetsel ve finansal destek vermek.
El hijyeni eğitimlerinin yapılmasına, çalışanların uyumu ve motivasyonu için destek olmak ve el hijyeni uyum oranlarını kontrol etmek.
Alkol bazlı el hijyen ürünlerinin üretimi ve saklanması ulusal güvenlik talimatlarına ve yerel yasal düzenlemelere uygunluğunu kontrol etmek.
El hijyenine uyum analizleri yapmak tespit edilen eksikliklere yönelik iyileştirme faaliyetleri başlatmak.
ÇALIŞANLARIN SORUMLULUKLARI: Sağlık Hizmetleri İlişkili Enfeksiyonlarının önlenmesi,
Hasta ve çalışan güvenliği sağlanması için el hijyeni ( gerektiğinde, uygun teknik ile doğru ve etkili el hijyeni) sağlamak.
Hasta ve yakınlarına el hijyeni eğitimleri vermek.
5-SÜREKLİ İYİLEŞTİRME STRATEJİMİZ
El hijyenine uyumun geliştirilmesine yönelik etkin stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması çok önemlidir. Kurumumuzca kullanılan stratejiler;
Eğitim ve öğretim: El hijyeni endikasyonları konusunda eğitimler verilerek el yıkama endikasyonlarına ilişkin karmaşıklığı ortadan kaldırılması ve duyarlılık düzeyinin arttırılması amaçlanır. Eğitimin kapsamı ve süresi hedef kitleye özel olarak belirlenir. El hijyeniyle ilgili broşürlerin dağıtılması, grup çalışmaları ve aktiviteler el hijyeni oranlarını artıran diğer eğitsel aktiviteler arasında yer almaktadır.
Denetleme ve geri bildirim: Sahada yapılan denetlemeler ve geri bildirimler sonucunda tespit edilen uygunsuzluklara yönelik alınan önlemler el hijyeninin sürekliliğinin sağlanması için önemlidir.
Hatırlatıcıların kullanılması: Rutin izlemler, el hijyeni uyumuna dair geri bildirim yapılması ve iş yerinde el yıkama davranışını hatırlatan görsel ve sesli sistemlerin (hatırlatıcı) kullanılmasıel hijyeni oranlarını geliştirmede oldukça etkilidir. Hatırlatıcı sistemlere örnek olarak posterler, e-posta mesajları. El hijyeni uygulamasını kolay ve uygun hale getirmek, idari yaptırımlar, ödüller, bireysel ve kurumsal düzeyde aktif katılımı sağlamak, kurumsal güven ortamı sağlamak, bireysel ve kurumsal yetkinliği güçlendirmek, personel yetersizliğini ve yoğun iş yükünü önlemek el hijyenine uyumu artırmaktadır.
EL HiJYENi UYUMUNUN DEĞERLENDiRiLMESi:
Hedeflerin belirlenmesi: Hastane el hijyeni uyumuna yönelik hedef değer belirler ve budeğeri yakalamaya çalışır. Performansın ölçülmesi: hastanenin tüm birimlerinde ve tüm branşlarda el hijyeni uyumoranı el hijyeni değerlendirme formu ile 5 endikasyon kuralına göre gözlem yapılarakölçülür
Sonuçların değerlendirilmesi: 5 endikasyon bazında, birim bazında ve branş bazındaölçümleranalizedilir. Olumsuzlukların nedenialtgöstergeleregörebelirlenir.
İyileştirme:tespitedilenolumsuzluklarayönelikiyileştirmefaaliyetleriplanlanırveuygulanır. Uygulanan müdahalelerinin kısa ve uzun vadeli etkilerinin değerlendirilereksürekliiyileştirme sağlanmayaçalışılır.
Bu belirlediğimiz El hijyeni Politikası doğrultusunda el hijyenine yönelik stratejilerin belirlenmesi, uygulamaların izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi el hijyeni koordinatörü olarak belirlenmiştir.
Kurum el hijyeni politikası, stratejik hedeflerde ve kurum uygulamalarında (El Hijyeni Gözlemlerinde) izlenmektedir.